Uống thuốc giảm cân có bị vô sinh không? 5 Sự thật ai cũng cần biết!

Nhiều người lo ngại việc dùng thuốc giảm cân có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Vậy sự thật ra sao? Cùng khám phá các bằng chứng khoa học và cảnh báo về nguy cơ vô sinh khi sử dụng thuốc giảm cân không kiểm soát.

Vì sao có lo ngại về việc thuốc giảm cân gây vô sinh?

Không ít người sau khi sử dụng thuốc giảm cân một thời gian đã gặp phải tình trạng rối loạn kinh nguyệt, mệt mỏi kéo dài, thậm chí mất kinh và suy giảm chức năng sinh lý. Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: Uống thuốc giảm cân có bị vô sinh không?

Thực tế, có những lý do rất rõ ràng khiến thuốc giảm cân có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản:

• Một số thuốc ảnh hưởng trực tiếp đến hormone sinh dục: Đặc biệt là các thuốc chứa chất ức chế hấp thu hoặc gây chán ăn như: Orlistat, Acarbose, Sibutramine, Phentermine,… Khi sử dụng lâu dài có thể làm rối loạn trục điều hòa nội tiết – gồm vùng dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng (trục HPG).
  
• Rối loạn kinh nguyệt và mất kinh: Đây là dấu hiệu phổ biến khi sử dụng thuốc giảm cân kéo dài, cho thấy sự mất cân bằng hormone nghiêm trọng.
  
• Ảnh hưởng đến trục HPG: Khi trục này bị rối loạn, chu kỳ kinh nguyệt và quá trình rụng trứng bị gián đoạn – một trong những nguyên nhân chính dẫn đến vô sinh ở nữ.
  
• Thiếu hụt dinh dưỡng: Nhiều loại thuốc gây giảm hấp thu chất béo và vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K) vÍ dụ như hoạt chất orlistat có trong Xenical hay Alli, từ đó ảnh hưởng đến việc rụng trứng, làm tổ và phát triển thai.
  

Uống thuốc giảm cân có bị vô sinh không? Các tác động cần lưu ý

Dù không phải ai dùng thuốc giảm cân cũng bị vô sinh, nhưng nguy cơ vẫn có thật nếu bạn dùng thuốc không đúng cách hoặc kéo dài mà không theo dõi y tế. Dưới đây là những ảnh hưởng phổ biến đến sức khỏe sinh sản:

1. Rối loạn nội tiết tố nữ

Việc mất cân bằng giữa estrogen và progesterone có thể dẫn đến mất kinh, kinh nguyệt thưa hoặc rong kinh, làm giảm khả năng thụ thai. Đây là một trong những biểu hiện sớm nhất cảnh báo hệ sinh sản đang gặp trục trặc. Để không gặp phải những tình trạng không mong muốn nêu trên, bạn nên tránh xa những loại thuốc có chứa hoạt chất orlistat như Xenical hay Alli. Orlistat có khả năng ức chế enzym lipase, ngăn chặn hấp thu chất béo. Nếu điều này kéo dài sẽ làm giảm nguyên liệu tổng hợp hormone sinh dục (estrogen, progesterone), dẫn đến rối loạn nội tiết.

2. Ảnh hưởng chất lượng trứng và tinh trùng

Dinh dưỡng kém, đặc biệt là thiếu hụt vitamin B, kẽm, omega-3 – các chất đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh tinh và rụng trứng – có thể làm giảm chất lượng trứng và tinh trùng. Nhiều loại thuốc giảm cân, từ viên uống ức chế hấp thu chất béo như Orlistat cho tới các chất kích thích thần kinh như Phentermine, có thể vô tình “lấy đi” vitamin B, kẽm và omega‑3 khỏi cơ thể. Đây là những dưỡng chất thiết yếu để duy trì chất lượng tinh trùng và noãn khỏe mạnh. 

Cơ chế gây thiếu hụt này đến từ việc giảm hấp thu chất béo, tăng đào thải khoáng chất qua lợi tiểu hoặc tiêu chảy, và giảm khẩu phần ăn do mất cảm giác thèm ăn. Khi thiếu hụt kéo dài, nguy cơ suy giảm khả năng sinh sản trở nên rõ rệt.

3. Giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo

Suy giảm hormone sinh dục và tuyến thượng thận sẽ kéo theo khô hạn, giảm ham muốn, gây khó khăn trong đời sống vợ chồng và khả năng thụ thai.

4. Nguy cơ buồng trứng đa nang (PCOS)

Một số thuốc giảm cân mạnh có thể kích thích hoặc ức chế hoạt động buồng trứng một cách bất thường, làm tăng nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh nữ. 

Nhóm kích thích buồng trứng thường gặp gồm:

– Urofollitropin (uFSH) – có trong Bravelle, Fostimon;

– Menotropin (hMG) – có trong Menopur, Menogon;

– Follitropin alpha/beta – có trong Gonal‑F, Puregon.

Các thuốc này cung cấp trực tiếp hormone FSH/LH ngoại sinh, thúc đẩy nhiều nang trứng phát triển cùng lúc, nhưng nếu lạm dụng có thể gây hội chứng quá kích buồng trứng.

Ngược lại, nhóm ức chế hoạt động buồng trứng như Clomiphene citrate – có trong Clomid, Serophene – hoạt động bằng cách chặn tác dụng của estrogen, khiến tuyến yên tiết FSH liên tục; dùng sai liều hoặc kéo dài có thể làm mỏng niêm mạc tử cung và rối loạn phóng noãn.

Việc sử dụng các hoạt chất này cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa để tránh những hệ lụy lâu dài cho sức khỏe sinh sản.

5. Suy giảm khả năng làm tổ của phôi thai

Khi niêm mạc tử cung bị mỏng do thiếu dinh dưỡng hoặc rối loạn nội tiết, phôi thai khó bám và phát triển, làm giảm tỷ lệ thành công của quá trình thụ thai.

Những đối tượng có nguy cơ cao bị ảnh hưởng sinh sản

Không phải ai dùng thuốc giảm cân cũng bị vô sinh. Tuy nhiên, một số nhóm người cần đặc biệt thận trọng:

• Phụ nữ dưới 35 tuổi nhưng mất kinh trên 3 tháng liên tiếp
  
• Người có tiền sử rối loạn nội tiết, PCOS hoặc hiếm muộn
  
• Người sử dụng thuốc giảm cân kéo dài trên 3 tháng không theo chỉ định bác sĩ
  
• Nam giới dùng các sản phẩm “đốt mỡ” chứa chất kích thích mạnh như clenbuterol, ephedrine…
  

Dấu hiệu cảnh báo ảnh hưởng sinh sản do thuốc giảm cân

Nếu bạn đang dùng thuốc giảm cân và xuất hiện các dấu hiệu sau, hãy ngừng sử dụng ngay và đi khám chuyên khoa:

• Mất kinh, rong kinh, chu kỳ kinh nguyệt bất thường
  
• Khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục
  
• Cơ thể mệt mỏi, sụt cơ, tóc rụng nhiều, da sạm đi
  
• Tâm trạng thất thường, khó ngủ, rối loạn tiêu hóa kéo dài
  

Đây đều là những biểu hiện cảnh báo sức khỏe sinh sản đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cách giảm cân mà vẫn bảo toàn sức khỏe sinh sản

Tin vui là bạn vẫn có thể giảm cân an toàn mà không ảnh hưởng đến khả năng làm cha, làm mẹ nếu tuân theo những nguyên tắc sau:

1. Ăn uống đầy đủ và cân bằng nhóm chất

Tránh ăn kiêng cực đoan hoặc bỏ bữa. Hãy đảm bảo khẩu phần ăn có đầy đủ protein, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Cân nặng sẽ giảm chậm nhưng bền vững và an toàn. Hàm lượng protein nên đảm bảo ở mức 1.2-2g/kg cơ thể. Tương đương, 1 người nặng 70kg sẽ cần từ 84-140gr protein tùy vào cường độ vận động hay thói quen rèn luyện thể thao.

Hãy đảm bảo trong khẩu phần ăn luôn có 20% là chất béo hoặc bạn có thể tính lượng chất béo cần thiết cho cơ thể rơi vào khoảng 0.7-1.2gr/kg cơ thể.

Để cung cấp đủ vitamin và khoáng chất, luôn nhớ nạp 300-400gr rau xanh và 100-150gr trái cây mỗi ngày. Đa dạng các loại rau và trái cây là cách tốt nhất để bạn không rơi vào tình trạng thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng này.

2. Tập luyện nhẹ nhàng, đúng cách

Bạn không cần tập luyện quá nặng. Chỉ cần 20–30 phút vận động mỗi ngày như đi bộ nhanh, yoga, đạp xe là đã đủ để cải thiện chuyển hóa và giảm mỡ.

3. Ngủ đủ giấc và giữ tinh thần ổn định

Ngủ dưới 6 tiếng/ngày có thể làm giảm hormone sinh dục, ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và khả năng rụng trứng. Hãy ưu tiên giấc ngủ và giảm stress bằng thiền, viết nhật ký, hoặc các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng.

4. Tham khảo chuyên gia nếu muốn dùng sản phẩm hỗ trợ

Nếu bạn vẫn muốn sử dụng sản phẩm hỗ trợ, hãy ưu tiên các thành phần thảo dược tự nhiên như trà xanh, nấm linh chi, nghệ đen… Không nên dùng thuốc có chứa chất ức chế thần kinh, hormone tổng hợp, hay chất cấm.

Kết luận

Uống thuốc giảm cân không kiểm soát hoàn toàn có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, đặc biệt là ở phụ nữ. Những tác động này thường không xuất hiện ngay lập tức nhưng có thể âm thầm ảnh hưởng về lâu dài.

Vì vậy, nếu bạn đang muốn giảm cân mà vẫn giữ gìn khả năng sinh con trong tương lai, hãy tiếp cận theo hướng khoa học, lành mạnh và phù hợp với cơ thể mình. Giảm cân là hành trình lâu dài – đừng đánh đổi sức khỏe sinh sản chỉ vì những lời hứa giảm cân nhanh chóng!