Pilates khác gì Yoga? Nên tập bộ môn nào? 4 điểm khác biệt cốt lõi cần biết

Thoạt nhìn, cả hai bộ môn Pilates và Yoga đều thực hiện các động tác trên một tấm thảm, đều thể hiện rõ sự dẻo dai và uyển chuyển trong từng động tác, từng chuyển động. Nhưng đằng sau vẻ ngoài tương đồng ấy là hai triết lý, hai mục đích hoàn toàn khác biệt. Hiểu rõ Pilates khác gì Yoga không chỉ giúp bạn chọn đúng bộ môn, mà còn là bước đầu tiên để bạn thấu hiểu sâu sắc hơn nhu cầu của chính cơ thể mình.

Điểm danh nhanh sự khác biệt chính giữa Pilates và Yoga

Nếu bạn không có nhiều thời gian và muốn có một câu trả lời ngay lập tức, bảng so sánh dưới đây sẽ tóm tắt những khác biệt cốt lõi nhất giữa Pilates vs Yoga.

Tiêu chí	Pilates	Yoga
Nguồn gốc	Đầu thế kỷ 20, Đức. Sáng tạo bởi Joseph Pilates với mục đích phục hồi thể chất.	Khoảng 5000 năm trước, Ấn Độ. Là một hành trình thực hành tâm linh cổ xưa.
Trọng tâm chính	Xây dựng sức mạnh cơ lõi (core), sự ổn định và kiểm soát cơ thể một cách chính xác.	Hợp nhất Thân – Tâm – Trí, tăng cường sự dẻo dai và tìm kiếm sự cân bằng nội tại.
Hơi thở	Thở bằng ngực (Lateral Breathing) để giữ cơ bụng luôn siết chặt, hỗ trợ vận động.	Thở bằng bụng (Ujjayi, Diaphragmatic) để làm dịu hệ thần kinh, dẫn dắt năng lượng.
Thiết bị	Có cả Mat Pilates (trên thảm) và các máy móc chuyên dụng (Reformer, Cadillac, Wunda Chair).	Chủ yếu là thảm, có thể hỗ trợ bằng gạch, dây đai và gối bolster.
Yếu tố Tâm linh	Gần như không có. Sự tập trung được xem là công cụ để thực hiện động tác chuẩn xác.	Rất rõ rệt. Bao gồm thiền định, tụng kinh (mantra), và các triết lý sống sâu sắc.

Điểm tương đồng giữa Pilates và Yoga

Một trong những câu hỏi phổ biến nhất mà HPF nhận được từ học viên mới là: “Pilates và Yoga có giống nhau không?”. Câu trả lời vừa đơn giản vừa phức tạp.

Về mặt hình thức, có thể thấy Pilates và Yoga có một điểm chung dễ thấy nhất là đều tập trên một tấm thảm nhưng lại có sự khác nhau rõ rệt đấy là Pilates thì tập với các thiết bị chuyên dụng, Yoga thì gần như không dùng dụng cụ gì (trừ bộ môn Yoga bay).

Nhưng khi đi sâu hơn, bạn sẽ phát hiện ra một hệ thống những điểm chung giữa 2 bộ môn này có thể kể tới như:

• Cùng hướng tới sự kết nối Tâm trí – Cơ thể: Cả hai đều yêu cầu bạn phải tập trung cao độ vào từng chuyển động, cảm nhận sự co duỗi của từng thớ cơ. Đây không phải là những bài tập vô thức mà là quá trình lắng nghe và điều khiển cơ thể một cách có chủ đích.
• Cùng lấy hơi thở làm trung tâm: Mặc dù kỹ thuật hoàn toàn khác nhau, hơi thở trong cả Pilates và Yoga đều đóng vai trò là “nhạc trưởng”, dẫn dắt nhịp điệu của buổi tập, hỗ trợ các chuyển động khó và giải phóng năng lượng.
• Cùng cải thiện sự linh hoạt, cân bằng và tư thế: Dù bạn chọn con đường nào, kết quả chung bạn nhận được đều là một cơ thể dẻo dai hơn, khả năng giữ thăng bằng tốt hơn và một tư thế đứng, ngồi thẳng và đẹp hơn.

Sự khác biệt cốt lõi về nguồn gốc và triết lý của 2 bộ môn

Pilates

Pilates là một hệ thống các bài tập thể chất được sáng tạo bởi Joseph Pilates trong khoảng thời gian đầu thế kỷ 20. Vốn là một người có thể trạng yếu từ nhỏ, ông đã dành cả đời mình để nghiên cứu giải phẫu học và các phương pháp vận động để tạo ra một chương trình tập luyện nhằm phục hồi chức năng và tăng cường sức mạnh thể chất.

Triết lý của Pilates mang tính khoa học và thực tế: Xây dựng một nền tảng sức mạnh cho nhóm cơ lõi đủ vững mạnh để trở thành bàn đạp cho một cơ thể khỏe mạnh, vận động hiệu quả và không chấn thương.

Yoga

Yoga có một lịch sử lâu đời hơn rất nhiều, được khai sinh ở Ấn Độ vào khoảng 5000 năm trước. Nó không chỉ là một phương pháp tập luyện, mà còn mang tới một triết lý sống khỏe, đẹp và trở nên tốt hơn.

Từ “Yoga” trong tiếng Phạn có nghĩa là “hợp nhất” hay “kết nối”, ám chỉ sự hợp nhất giữa Thân – Tâm – Trí, giữa cá nhân và vũ trụ. Mục đích nguyên thủy của các tư thế Yoga (Asana) là để giúp cơ thể đủ khỏe mạnh và dẻo dai để có thể ngồi thiền trong thời gian dài.

So sánh chuyên sâu giữa 2 bộ môn Pilates và Yoga

Từ hai triết lý nền tảng khác biệt, chúng ta có thể thấy rõ pilates và yoga khác nhau như thế nào trong từng khía cạnh của buổi tập.

Khác biệt về Hơi thở

Đây là một trong những khác biệt kỹ thuật lớn nhất. Trong Pilates, bạn được hướng dẫn sử dụng kỹ thuật “thở bằng ngực” – tức là hít vào bằng mũi sao cho lồng ngực mở rộng sang hai bên và ra sau, trong khi vẫn giữ cơ bụng siết chặt. Cách thở này giúp duy trì sự ổn định cho vùng lõi trong suốt quá trình tập.

Ngược lại, Yoga thường sử dụng kỹ thuật “thở bằng bụng” hay hơi thở Ujjayi, hít vào và thở ra sâu bằng mũi để bụng phồng lên xẹp xuống. Cách thở này có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và tạo ra “nhiệt” nội tại.

Khác biệt về Chuyển động

Chuyển động trong Pilates thường ngắn, chính xác và được lặp lại nhiều lần trong một hiệp (set) để làm mỏi một nhóm cơ cụ thể. Trọng tâm là sự kiểm soát và kích hoạt các cơ bắp nhỏ, nằm sâu bên trong để ổn định khớp.

Trong khi đó, Yoga tập trung vào việc di chuyển cơ thể vào các tư thế tĩnh (Asana) và giữ chúng trong một khoảng thời gian nhất định. Việc chuyển đổi giữa các Asana thường mềm mại và uyển chuyển, tạo thành một dòng chảy liên tục.

Khác biệt về Dụng cụ & Thiết bị

Một lớp Yoga cơ bản chỉ cần một tấm thảm hoặc người tập có thể dùng thêm gạch, dây đai hoặc gối. Và nếu ai học Yoga bay (Aerial Yoga) thì sẽ cần trang bị thêm một số dụng cụ, phụ kiện khác để tập luyện, bên cạnh hệ thống dây treo chắc chắn của phòng tập.

Ngược lại, Pilates được chia thành hai trường phái chính: Mat Pilates (tập trên thảm với các dụng cụ nhỏ như vòng, bóng, dây kháng lực) và Studio Pilates với hệ thống máy móc phức tạp sử dụng lò xo kháng lực như Reformer, Cadillac, Wunda Chair.

Những chiếc máy này cung cấp kháng lực và hỗ trợ, giúp người tập thực hiện các động tác mà bình thường khó có thể làm được.

Khác biệt về Yếu tố Tinh thần

Khi so sánh pilates vs yoga, yếu tố tinh thần là một điểm khác biệt rất lớn. Khi tập Yoga có một chiều sâu tâm linh rõ rệt, với các bài tập thiền định, thực hành lòng biết ơn, tụng kinh (mantra) và các bài giảng về triết lý sống. Nó là một hành trình đi vào bên trong tâm hồn thông qua những động tác yêu cầu sự tập trung cao độ, sự kiên nhẫn bền bỉ.

Pilates cũng đòi hỏi sự tập trung cao độ, nhưng sự tập trung này mang tính thực tế hơn, được xem là công cụ để thực hiện động tác một cách chuẩn xác và an toàn.

Nhiều người gọi đây là một dạng “thiền động” – tâm trí bạn hoàn toàn tập trung vào cơ thể mà không có yếu tố tâm hồn đi kèm.

Ưu – nhược điểm của Pilates & Yoga

Để có thêm góc nhìn khách quan Yoga và Pilates khác nhau như thế nào, chúng ta cần phân tích cả những điểm mạnh và những hạn chế của mỗi bộ môn.

Lợi ích và nhược điểm của Pilates

Ưu điểm:

• Tăng cường sức mạnh cơ lõi vượt trội: Đây là lợi ích số một, giúp tạo ra sự vững chắc cho nhóm cơ lõi của cơ thể, cải thiện tư thế và giảm đau lưng hiệu quả.
• An toàn và phù hợp cho phục hồi chức năng: Các chuyển động có kiểm soát và ít tác động lực lên khớp, rất lý tưởng cho người mới bắt đầu hoặc đang phục hồi chấn thương.
• Tạo ra vóc dáng săn chắc, thon gọn: Pilates tập trung vào việc làm khỏe các cơ bắp từ bên trong, tạo ra một thân hình lean body.

Nhược điểm:

• Chi phí thường cao hơn: Đặc biệt là các lớp tập với máy Reformer hoặc lớp 1 kèm 1.
• Ít lợi ích về tim mạch: Pilates truyền thống không phải là bài tập cardio, nó không giúp bạn đốt cháy nhiều calo như các môn thể thao khác.
• Thiếu yếu tố tinh thần: Nếu bạn đang tìm kiếm sự thư giãn sâu và kết nối tâm linh, Pilates có thể không đáp ứng được.

Lợi ích và nhược điểm của Yoga

Ưu điểm:

• Giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tinh thần hiệu quả: Sự kết hợp giữa hơi thở, thiền định và chuyển động nhẹ nhàng là liều thuốc tuyệt vời cho tâm trí.
• Cải thiện sự dẻo dai toàn diện: Yoga là “tiêu chuẩn vàng” nếu bạn muốn tăng cường sự linh hoạt và biên độ chuyển động của các khớp.
• Dễ tiếp cận: Bạn chỉ cần một tấm thảm và có thể tập ở bất cứ đâu với vô số các lớp học online và offline ở nhiều mức giá.

Nhược điểm:

• Nguy cơ chấn thương nếu sai kỹ thuật: Một số tư thế Yoga phức tạp có thể gây áp lực lên cổ, lưng dưới và khớp gối nếu không được hướng dẫn đúng cách.
• Hiệu quả siết cơ và tạo nét không nhanh bằng: Mặc dù Yoga cũng giúp tăng cường sức mạnh, nhưng nó không tập trung vào việc làm mỏi cơ để tạo độ săn chắc rõ rệt như Pilates.

Nên chọn Pilates hay Yoga? Hãy xét theo mục tiêu cụ thể

Cuối cùng, việc tìm hiểu pilates khác gì yoga sẽ hướng tới mục tiêu cuối cùng là lựa chọn được một bộ môn phù hợp với bản thân chúng ta.

Nếu mục tiêu là giảm stress và tìm sự an yên trong tâm hồn

Yoga rõ ràng chiếm ưu thế hơn so với Pilates về vấn đề cải thiện tinh thần, tâm hồn. Sự kết hợp giữa các động tác chậm rãi, hơi thở sâu và các bài thực hành thiền định đã được chứng minh là có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, giảm lo âu và mang lại sự tĩnh tại cho tâm trí.

Lựa chọn tối ưu: Yoga

Nếu mục tiêu là xây dựng cơ bụng săn chắc và sức mạnh cơ lõi

Pilates sẽ là lựa chọn thích hợp nhất, Yoga cũng được nhưng sẽ không giúp bạn đạt kết quả nhanh hơn Pilates được.

Mọi chuyển động trong Pilates đều bắt nguồn từ vùng trung tâm nhóm cơ lõi, kích hoạt sâu vào các lớp cơ bụng và lưng dưới mà các bài tập khác thường bỏ qua. Nó là con đường nhanh và hiệu quả nhất để có một cơ lõi vững chắc và một vòng eo thon gọn.

Lựa chọn tối ưu: Pilates

Nếu mục tiêu là tăng cường sự dẻo dai toàn diện

Cả hai đều giúp bạn trở nên dẻo dai hơn, nhưng Yoga đi sâu hơn vào việc kéo giãn và giữ các tư thế trong thời gian dài, giúp tăng biên độ chuyển động của khớp một cách toàn diện. Nếu bạn cảm thấy cơ thể mình “cứng như gỗ”, Yoga sẽ giúp bạn “mềm” ra một cách hiệu quả hơn khá nhiều.

Lựa chọn tối ưu: Yoga

Nếu mục tiêu là phục hồi chấn thương và cải thiện đau lưng

Với sự tập trung vào sự ổn định, kiểm soát và các chuyển động ít tác động, Pilates thường được các chuyên gia vật lý trị liệu khuyên dùng. Nó giúp xây dựng lại sức mạnh cho các cơ bắp hỗ trợ xung quanh vùng bị thương một cách an toàn.

Lựa chọn tối ưu: Pilates

Nếu mục tiêu là giảm cân và định hình vóc dáng

Đây là một mục tiêu phức tạp và không dễ để đạt được, chưa kể cả các bài tập của hai bộ môn đều không phải là bài tập đốt nhiều calo.

Tuy nhiên, Pilates có lợi thế hơn một chút trong việc xây dựng cơ bắp nạc, giúp tăng cường trao đổi chất. Một số loại hình Yoga năng động như Power Yoga hay Vinyasa cũng có thể đốt cháy một lượng calo đáng kể.

Lựa chọn tối ưu: Kết hợp Pilates (để siết cơ) với một loại hình Yoga năng động (để tăng nhịp tim).

Tổng kết

Qua những phân tích chi tiết bên trên, hy vọng bạn đã có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi Pilates khác gì Yoga. Hai bộ môn này vừa có sự khác biệt rõ rệt nhưng cũng không thiếu điểm tương đồng, tuy là hai con đường khác nhau nhưng đều dẫn đến một mục tiêu chung là khiến cơ thể khỏe mạnh hơn.

Pilates là một kỹ sư xây dựng cơ thể từ bên trong ra ngoài, tập trung vào sự chính xác, ổn định và sức mạnh của các nhóm cơ chính. Yoga thì giống như là một người nghệ sĩ, có khả năng kết nối cơ thể, tâm trí và tâm hồn thành một thể thống nhất hài hòa.

Lựa chọn nào không quan trọng bằng việc bạn lắng nghe cơ thể mình và tìm ra phương pháp mang lại cho bạn niềm vui và sự hứng khởi trên hành trình tập luyện. Liên hệ ngay với chuyên gia thể hình của HT Private Fitness chúng tôi để nhận được sự tư vấn miễn phí và chuyên sâu dựa trên mục tiêu, mong muốn của bạn ngay nhé.