6 Tác hại của whey protein khi sử dụng không đúng cách

Tác hại của whey protein là điều không phải ai cũng lường trước, nhất là khi whey được xem như một siêu thực phẩm cho người tập luyện. Bổ sung sai cách, dùng quá liều hoặc chọn loại không phù hợp có thể gây ra nhiều phản ứng không mong muốn. Trong bài viết dưới đây, HT Private Fitness sẽ giúp bạn nhìn rõ hơn mặt trái của whey protein và cách sử dụng đúng để phát huy lợi ích cho sức khỏe.

Uống whey có hại không?

Về bản chất, whey không phải là chất độc hại, vì nó vốn là một loại đạm có nguồn gốc từ sữa. Whey protein được cô đặc và tinh lọc để phục vụ cho mục tiêu tăng cơ, phục hồi và bổ sung dinh dưỡng nhanh chóng.

Tuy nhiên, việc uống whey chỉ gây hại khi dùng không đúng cách, quá liều, hoặc không phù hợp với thể trạng. Chẳng hạn như, những người bị dị ứng sữa hoặc không dung nạp lactose có thể gặp khó chịu về tiêu hoá như đầy bụng, tiêu chảy khi dùng whey thông thường (concentrate).

Tương tự, nếu bạn đã có bệnh lý gan hoặc thận, việc bổ sung lượng lớn protein từ whey có thể gây áp lực lên các cơ quan này nếu không có sự giám sát y tế.

Ngoài ra, không ít người vì quá tin vào khả năng thay thế bữa ăn của whey mà bỏ qua nguồn đạm tự nhiên từ thực phẩm, dẫn đến chế độ ăn mất cân bằng và thiếu vi chất dinh dưỡng cần thiết.

Trong các trường hợp khác, sử dụng whey không rõ nguồn gốc chất lượng, quá nhiều đường tinh chế hoặc hormone tăng trưởng từ sữa cũng gây tổn hại cho sức khỏe.

Tóm lại, uống whey không hại nếu bạn hiểu rõ mục tiêu sử dụng, chọn loại phù hợp và dùng với liều lượng hợp lý. Hãy xem whey như một công cụ hỗ trợ, chứ không phải giải pháp thay thế hoàn toàn cho chế độ ăn uống cân bằng.

Tác hại của whey protein nếu dùng sai cách

Mặc dù whey mang lại nhiều lợi ích, nhưng dùng sai cách không chỉ mất đi giá trị vốn có mà còn tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng tới hiệu quả tập luyện.

1. Gây đầy hơi, khó tiêu

Một trong những tác dụng phụ thường gặp nhất khi dùng whey protein là cảm giác đầy hơi, chướng bụng hoặc khó tiêu. Nguyên nhân phần lớn đến từ thành phần lactose, đường tự nhiên có trong sữa. 

Với những người có cơ địa không dung nạp lactose, hệ tiêu hoá sẽ gặp khó khăn trong việc phân giải loại đường này, dẫn đến các triệu chứng như đầy bụng, sôi ruột, thậm chí tiêu chảy nhẹ sau khi uống whey.

Một số loại whey protein kém chất lượng hoặc chứa quá nhiều phụ gia, hương liệu, chất làm ngọt nhân tạo cũng có thể khiến hệ tiêu hoá quá tải. Dễ thấy nhất ở những người có đường ruột nhạy cảm.

Không ít người mới bắt đầu dùng whey thường pha với sữa bò, đá lạnh hoặc uống quá nhanh khi bụng rỗng. Những yếu tố đó cũng góp phần làm dạ dày bị kích thích và khó tiêu hoá.

2. Gánh nặng cho gan, thận

Khi bạn tiêu thụ quá nhiều protein, bao gồm cả whey, cơ thể sẽ phải phân giải các acid amin và loại bỏ phần dư thừa qua gan và thận. Quá trình này tạo ra ure, một chất thải cần được lọc qua thận và nếu quá nhiều, cơ quan lọc thải sẽ phải hoạt động liên tục với cường độ cao hơn bình thường. 

Trong thời gian dài, hệ bài tiết sẽ phải chịu nhiều áp lực, đặc biệt ở người lớn tuổi, người có tiền sử bệnh thận, tiểu đường hoặc huyết áp cao.

Gan cũng là nơi xử lý nhiều chuyển hoá liên quan đến protein, nếu bạn dùng whey và thiếu chế độ ăn cân bằng có thể gây quá tải, dễ dẫn đến men gan tăng, hoặc rối loạn tiêu hoá.

3. Mất cân bằng dinh dưỡng

Whey protein là nguồn đạm tiện lợi và dễ hấp thu, nhưng nếu quá phụ thuộc vào nó, bạn có thể rơi vào tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng mà không hề nhận ra.

Rất nhiều người dùng whey để thay thế hoàn toàn cho bữa ăn chính hoặc được tiêu thụ quá thường xuyên mà không đi kèm các nhóm thực phẩm thiết yếu khác. Cơ thể sẽ bị thiếu hụt dưỡng chất cần thiết cho miễn dịch, nội tiết và hoạt động của hệ thần kinh.

Nhiều loại whey được quảng bá phóng đại, rằng có thể thay thế bữa ăn hoặc giúp giảm cân nhanh, khiến không ít người lạm dụng. Trong khi đó, whey chỉ nên là thực phẩm bổ sung, mà cơ thể con người vốn cần thực phẩm tươi sống đa dạng để phát triển và duy trì chức năng tối ưu.

4. Nguy cơ tăng mỡ, béo phì

Trên thực tế, dù là đạm, whey vẫn cung cấp năng lượng (calories). Một khẩu phần whey trung bình có thể chứa từ 100 đến 150 kcal, và nếu bạn uống 2-3 lần mỗi ngày mà không giảm bớt năng lượng từ bữa ăn chính, tổng lượng calo nạp vào sẽ vượt nhu cầu cơ thể. Lúc này, phần năng lượng dư thừa, kể cả từ protein sẽ được cơ thể chuyển thành mỡ dự trữ.

Một số loại whey trên thị trường có hàm lượng đường cao hơn mức cần thiết, nhất là các sản phẩm pha sẵn hoặc hương vị ngọt đậm. Nếu không đọc kỹ thành phần, người dùng dễ nạp vào nhiều đường hơn họ nghĩ, từ đó gây tăng insulin, tích trữ mỡ và dư cân.

5. Gây mụn và ảnh hưởng làn da

Một số người sau khi dùng whey protein một thời gian bắt đầu nhận thấy da mình xuất hiện nhiều mụn trứng cá, da dầu hơn hoặc kích ứng nhẹ, đặc biệt ở vùng mặt, lưng và ngực.

Nguyên nhân đầu tiên có thể đến từ lactose và các hormone tăng trưởng tự nhiên có trong whey nguồn gốc sữa bò. Những chất này có thể làm tăng nhẹ insulin và IGF-1 (Insulin-like Growth Factor), từ đó kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dẫn đến tình trạng da tiết nhiều dầu, mụn hình thành.

Không ít loại whey protein chứa chất làm ngọt nhân tạo, hương liệu tổng hợp hoặc chất bảo quản, đặc biệt nếu dùng lâu dài hoặc với liều cao sẽ gây kích ứng da.

6. Tăng nguy cơ dị ứng

Whey protein được chiết xuất từ sữa bò, vì vậy những ai bị dị ứng với sữa hoặc các protein trong sữa như casein và whey sẽ dễ gặp phản ứng dị ứng sau khi tiêu thụ.

Các triệu chứng dị ứng whey có thể bao gồm phát ban, ngứa, sưng môi, mặt, hoặc thậm chí khó thở nếu phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Một số người có thể gặp vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng, hoặc tiêu chảy.

Trong trường hợp này, các loại protein thực vật từ đậu nành, hạt chia, hoặc gạo có thể là sự thay thế an toàn hơn, cung cấp đạm mà ít có khả năng gây kích ứng.

Ai không nên dùng whey?

Có thể thấy rằng, whey không phải là lựa chọn tối ưu cho tất cả mọi người. Vì một số đối tượng có thể gặp phải tác dụng phụ hoặc không thể hấp thụ whey một cách hiệu quả.

Trước khi quyết định sử dụng whey protein, một số nhóm người sau đây nên cân nhắc kỹ:

• Người dị ứng sữa.
• Người không dung nạp lactose (đường trong sữa).
• Người có bệnh lý về thận hoặc gan.
• Người đang mắc bệnh mạn tính hoặc có chế độ ăn đặc biệt (như chế độ ăn không chứa sữa hoặc ăn chay).
• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần được giám sát chặt chẽ và nên hỏi ý kiến bác sĩ.
• Người muốn giảm cân và cần kiểm soát lượng calo nạp vào.

Cách dùng whey protein an toàn

Để tránh những tác hại của whey protein, trước tiên bạn hãy lựa chọn sản phẩm whey protein chất lượng cao, tránh các loại whey chứa nhiều đường, chất bảo quản, hoặc hương liệu nhân tạo.

Nếu bạn dễ bị dị ứng hoặc không dung nạp lactose, hãy chọn whey isolate, loại đã được tách lọc và chứa ít lactose, giúp giảm nguy cơ các triệu chứng không mong muốn như đầy hơi hay tiêu chảy.

Liều lượng khuyến cáo khi dùng whey là khoảng 20-30g protein mỗi lần, hoặc có thể lên tới 40g. Đừng quên đảm bảo rằng chế độ ăn của bạn vẫn đầy đủ chất dinh dưỡng từ các nhóm thực phẩm khác như rau xanh, ngũ cốc và chất béo lành mạnh.

Mỗi cơ thể có cách phản ứng khác nhau với whey. Nếu bạn gặp phải các vấn đề như mụn, đầy hơi, hay khó tiêu sau khi sử dụng, hãy thử thay đổi loại whey hoặc giảm liều lượng. Đồng thời, bạn cần theo dõi triệu chứng và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường nào.

Tác hại của whey protein có thể xảy ra nếu không sử dụng đúng cách, không phù hợp với cơ thể hoặc lạm dụng quá mức. Vì vậy, để tận dụng tối đa lợi ích của whey mà không gặp phải tác dụng phụ, hãy lựa chọn sản phẩm phù hợp, tuân thủ liều lượng khuyến cáo và kết hợp sử dụng với một chế độ ăn uống cân bằng.

Sử dụng whey protein sai cách có thể gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe. Vì vậy, đừng để những sai lầm nhỏ ảnh hưởng đến hành trình tập luyện của bạn. Đội ngũ huấn luyện viên 1-1 tại HT Private Fitness với kiến thức chuyên sâu sẽ giúp bạn hiểu rõ nhu cầu cơ thể, lựa chọn sản phẩm dinh dưỡng phù hợp và xây dựng kế hoạch tập luyện an toàn, hiệu quả, tránh xa những tác hại không đáng có.

Thông tin liên hệ của HT Private Fitness:

Website: https://private.htfitness.vn/

SĐT: 0941 1818 05

Email: htfitnessvn@gmail.com

Facebook: https://www.facebook.com/htprivatefitness