CHẤT BÉO KHÔNG XẤU NHƯ BẠN NGHĨ

Ngộ nhận về chất béo càng nhiều thêm sau khi thế chiến 2 kết thúc. Dinh dưỡng cho con người phong phú hơn, chất béo bị biến dạng qua nhiều phương thức chế biến cộng thêm nền khoa học non trẻ càng liên hệ chất béo là nguyên nhân của nhiều bệnh tật.

Tuy nhiên, có thể khẳng định luôn chất béo chỉ xấu trong mắt chuyên gia dinh dưỡng “làng”. Còn đối với bác sĩ hay những người có chuyên môn dinh dưỡng thực thụ, họ sẽ không bao giờ xem thường vai trò của chúng.

Chất béo – nguyên tố đa lượng mang rất nhiều tiếng xấu. Với tư tưởng “Ăn gì bổ nấy”, chất béo thường bị loại bỏ khỏi chế độ ăn kiêng của nhiều người. Vậy chúng có thực sự xấu như lời đồn? vai trò nguồn gốc ra sao? các bạn hãy tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

VAI TRÒ CỦA CHẤT BÉO

Nếu loại bỏ chất béo ra khỏi chế độ dinh dưỡng, bạn sẽ làm tổn thương những cơ chế sinh hóa sau:

Thành phần cấu trúc: chất béo là nguyên liệu hình thành nên tế bào(tập trung lớn ở màng tế bào), não (60%) và võng mạc.

Hòa tan vitamin: đóng vai trò dung hòa vitamin tan trong chất béo như A, D, E và K và tăng hỗ trợ hấp thu trong đường ruột.

Cung cấp năng lượng: chất béo cho chúng ta 9 calo/1g, giàu năng lượng gấp đôi đạm và tinh bột (4calo/g). Năng lượng từ chất béo thích hợp cho các hoạt động sức bền và kéo dài, như chạy, đi bộ, leo cầu thang hay vận hành các cơ quan duy trì hoạt động sống trên cơ thể. Vậy nên nguồn năng lượng này phù hợp cho đặc thù hoạt động của tất cả chúng ta.

Các chức năng sinh học khác: Do một số axit béo thiết yếu chỉ có thể cung cấp cho cơ thể qua đường ăn uống. Gọi là thiết yếu vì chúng tham gia vào các quá trình quan trọng như đông máu, chữa lành vết thương và cơ chế viêm (cái nhìn đúng đắn về cơ chế viêm được nêu ra phía dưới).

Cân bằng sản sinh hormone ở nữ giới: giúp ổn định tâm lý, hạn chế stress.Vì vậy, việc nạp đầy đủ chất béo là cực kỳ cần thiết để cơ thể duy trì được những hoạt động dù là nhỏ nhất. Vậy sử dụng từng loại chất béo như thế nào cho hợp lý và lấy từ những nguồn nào? Sau đây chúng ta sẽ đến với chứng năng và nguồn của các loại chất béo.

KHÔNG PHẢI CHẤT BÉO NÀO CŨNG XẤU

Chất béo tồn tại ở nhiều dạng cấu trúc, mỗi loại sẽ đem đến tác động tốt xấu khác nhau cho cơ thể. Chính sự khác biệt này gây nên các quan điểm trái chiều về chất #béo, hiểu được nó bạn sẽ không còn lăn tăn trước những ngộ nhận phiến diện ngoài kia.Chất #béo được chia làm 4 loại chính:

• Chất béo không bão hòa đơn giản (Monounsaturated Fat)
• Chất béo không bão hòa phức tạp (Polyunsaturated Fat)
• Chất béo bão hòa (Saturated Fat)
• Chất béo chuyển hóa (Transfat)

Ngoài ra chúng còn tồn tại dưới dạng axit béo, mỗi loại sẽ có vai trò khác nhau trong cơ thể, bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về từng loại để biết loại nào nên dùng và dùng như thế nào.

1. Chất béo không bão hòa: Nhìn chung, với nhóm chất béo không bão hòa ( Unsaturated Fat, gồm Mono và Poly ), sẽ có nguồn gốc lấy từ thực vật, như các loại hạt, dầu thực vật, quả hạch, quả bơ, ngũ cốc, cá v.v.., đây thường là các chất béo tốt, có lợi cho sức khỏe.

2. Với chất béo bão hòa (Saturated Fat): Sẽ có nguồn gốc từ động vật, như mỡ động vật, các loại thịt mỡ nói chung, đây được liệt kê là chất béo không tốt nếu lạm dụng. Cần được hạn chế sử dụng trong đa số các chế độ ăn.

3. Chất béo chuyển hóa (Trans Fat):HPF xin gọi đây là chất béo tồi tệ, là một dạng đặc biệt của chất béo, được sử dụng trong công nghiệp nhằm giúp các thực phẩm được bảo quản lâu hơn, mang nhiệm vụ giảm các chi phí bảo quản hơn là thực phẩm. Trans fat có nhiều trong bánh kẹo, khoai tây chiên, quẩy nóng v.v.. các loại đồ ăn vặt hàng ngày.Bị cấm ở một số nước, do cấu trúc bị biến đổi, chất này cũng không tốt cho sức khỏe nói chung (tăng Cholesterol LDL xấu, giảm Cholesterol HDL tốt, ảnh hưởng tới tim mạch và mắc các bệnh về lưu thông máu). Vì vậy Trans-Fat là thành phần nên được loại bỏ khỏi chế độ dinh dưỡng.

4. Các axit béo thiết yếu: Ngoài 4 loại chất béo chính thì chúng ta còn có các loại axit béo thiết yếu, chắc hẳn trong số chúng ta đã từng nghe về Omega 3-6-9 rồi. Ở đây chúng ta sẽ phân tích Omega 3 và Omega 6. Omega 9 cơ thể chúng ta có thể tự tổng hợp được.

Với Omega 3: Gồm các loại axit béo như: ALA, DHA, EPA (được gọi chung là nhóm Omega 3 fatty acids)Các axit béo trên giúp cải thiện chức năng não bộ, giúp các bạn minh mẫn hơn, tránh một số tình trạng rối loạn trí nhớ…Giúp tăng độ nhạy Insulin, hỗ trợ đề kháng và kháng viêm.

Với Omega 6: Gồm các loại axit béo như: LA, GLA, AA. Ngược lại với Omega 3, Omega 6 lại có tác dụng vận hành cơ chế viêm. Đây không phải là điều xấu, vì cơ thể cần có cơ chế này giống như một sự phòng vệ và phục hồi. Ví dụ khi bạn bị ngã hoặc chấn thương, vùng chấn thương bị sưng tấy lên, thực chất là cơ thể đang thực hiện cơ chế viêm. Trong trường hợp này cơ chế viêm giúp đông máu, hạn chế mất máu và khai báo về mức độ tổn thương cho vật chủ và hệ thần kinh đánh giá đúng đắn nhất.

HÀM LƯỢNG KHUYẾN NGHỊ

Chất béo nói chung: chiếm 20-35% calo trong ngày

Chất béo bão hòa: ~10% calo trong ngày

Tỉ lệ Omega 6/Omega 3 là 2:1 tới 8:1.

Chất béo không xấu như những lời đồn phiến diện ngoài kia. Hi vọng, các bạn sẽ không mù quáng loại bỏ dưỡng chất quan trọng này ra khỏi chế độ dinh dưỡng, hay sử dụng nó vô tội vạ. Chìa khóa của giảm mỡ đó là tổng lượng calo và tỉ lệ các chất đạm/ tinh bột/ chất béo hợp lý.

Nếu khó khăn trong việc điều chỉnh calo cũng như tỉ lệ các chất thì hãy đến với HPF nhé, Coach HPF sẽ giúp bạn xây dựng 1 lộ trình sinh hoạt phù hợp để giúp bạn có 1 body mơ ước.