Điều cần làm khi con trẻ béo phì, thừa cân

Không chỉ còn là lo ngại, tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì đang thực sự có xu hướng gia tăng mạnh trong những năm gần đây. Bên cạnh vấn đề ngoại hình, sức khỏe của trẻ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng nếu không giải quyết sớm. 

Những lý do khiến trẻ dễ thừa cân, béo phì

Do từng sống trong những giai đoạn đất nước vô cùng khó khăn, nhiều cha mẹ, ông bà hình thành tâm lý sợ con cháu thấp bé, còi cọc, đồng thời luôn mong muốn con “bụ bẫm” từ lúc còn nhỏ. 

Tuy nhiên, ngày nay, với điều kiện kinh tế tốt hơn, các loại đồ ăn, thức uống nhiều năng lượng ngày càng đa dạng và dễ tiếp cận hơn. Lúc này, nhiều cha mẹ, ông bà vô tình đẩy con, cháu mình vào tình trạng thừa cân, béo phì từ khi còn rất nhỏ.

Kết quả là tỷ lệ trẻ thừa cân, béo phì đang gia tăng rất nhanh trong những năm gần đây. Cụ thể, theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 – 2020 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, số lượng trẻ được xác định thừa cân, béo phì đã tăng gấp 2,2 lần, từ 8,5% (năm 2010) lên 19,0% (năm 2020).

Hệ quả của tình trạng thừa cân, béo phì nghiêm trọng hơn mọi người nghĩ. Trẻ có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, chuyển hóa, dậy thì sớm. Không những vậy, khả năng béo phì tiếp diễn khi trưởng thành của những trẻ này cao gấp nhiều lần trẻ có cân nặng khỏe mạnh.

Gia đình cần làm gì khi trẻ béo phì?

Trên thực tế, trẻ em là đối tượng khó có thể tuân thủ một chế độ ăn nghiêm ngặt. Do đó, việc giảm cân nhanh với nhóm đối tượng này gần như là “bất khả thi”.

Gia đình càng ép, trẻ sẽ càng nảy sinh tâm lý chống đối, chán nản, áp lực và gây những hệ lụy không tốt đến sự phát triển tâm sinh lý bình thường của các bé.

Với kinh nghiệm cải thiện hình thể, sức khỏe cho hàng trăm trẻ thừa cân, béo phì cũng như kiến thức tập luyện, dinh dưỡng khoa học, Nguyễn Bảo Linh – Quản lý chất lượng đội ngũ Huấn Luyện Viên của HT Private Fitness – khuyên gia đình cần làm những điều sau khi trẻ có dấu hiệu thừa cân, béo phì:

Đầu tiên, người cần thay đổi phải là bố, mẹ, ông bà, những người chăm sóc trực tiếp

Người lớn cần phải bỏ tâm lý “càng to, càng nặng cân thì càng khỏe”. Trẻ cần được phát triển trong một khoảng cân nặng, chiều cao phù hợp với lứa tuổi (có thể tham khảo bảng cân nặng chiều cao của trẻ khuyến cáo bởi WHO). 

Đồng thời, các thành viên trong gia đình cũng cần thay đổi quan điểm về dinh dưỡng, chế độ ăn chung. 

“Người lớn cần là người làm gương, ăn uống cân bằng, đa dạng và tập thể dục thường xuyên mới có thể giúp trẻ xây dựng được lối sống lành mạnh lâu dài”, Bảo Linh nhấn mạnh.

Thứ hai, thay đổi về chế độ ăn uống của trẻ

• Không trữ đồ ăn vặt trong nhà (kẹo, bánh, sữa ngọt, sữa có vị…): Giảm dần tần suất ăn vặt của con, không cấm đoán trẻ nhưng nên có quy định. 

Ví dụ:  Đồ ngọt ăn cách ngày, 2 lần/tuần… và giảm dần.

• Tập cho trẻ ăn rau: Cha mẹ có thể băm nhỏ, trộn lẫn vào cơm, bún, miến phở… nấu canh, xào ít dầu để trẻ dễ ăn trước. Tập cho con ăn rau luộc bằng cách chuẩn bị các loại nước chấm hợp khẩu vị của trẻ (kho quẹt, nước thịt kho…)
• Cho trẻ ăn đủ thịt cá: Đa dạng các loại đạm khác nhau như gà, bò, lợn, cá, tôm… bỏ da, hạn chế chiên rán, thay vào đó có thể xào ít dầu, luộc, nướng…
• Lưu ý về đồ uống: Đổi dần các loại sữa có đường, có vị thành các chế phẩm sữa tươi ít đường, sữa chua ít đường và cuối cùng là dần đổi thành sữa không đường khi con đã quen. 

Hạn chế các loại nước ép hoa quả, thay bằng quả tươi, sinh tố (không thêm đường, sữa đặc) vào các bữa phụ cho trẻ. 

Tập thói quen uống nước lọc cho trẻ, nếu trẻ thích có thể cho trẻ uống nước lạnh. Đừng lo vì các bệnh hô hấp có nguyên nhân từ vi khuẩn, virus, không phải do nước lạnh.

Thứ ba, tạo điều kiện để trẻ vận động, tập luyện

Theo Bảo Linh, trẻ cần được vận động cường độ cao mỗi ngày trong 60 phút. Trong đó, gia đình nên khuyến khích con trẻ nô đùa, tham gia các trò chơi vận động đổ mồ hôi. 

“Cha mẹ có thể chọn cho con trẻ một bộ môn thể thao bất kỳ trẻ yêu thích như đá bóng, bóng rổ, bơi lội…”, vị chuyên gia nói.

Ngoài ra, việc tập kháng lực cũng rất quan trọng ở độ tuổi nhỏ. Gia đình có thể tạo các thử thách tự nhiên như bê vác vật nặng vừa sức, kháng lực với người lớn (kéo co…) để trẻ được phát triển hệ cơ và xương một cách tối ưu.

Cuối cùng, trẻ cần được điều chỉnh về lối sống

• Hạn chế thời gian ngồi trước màn hình của trẻ: Bố mẹ hãy chủ động tạo các trò chơi vận động để giải trí và tăng mối liên kết trong gia đình. Nếu quá bận rộn, mọi người có thể tìm các lớp ngoại khóa, Gym Kid, câu lạc bộ… để trẻ có cơ hội vận động nhiều hơn.
• Khuyến khích trẻ đứng lên đi lại sau mỗi 30-45 phút ngồi học: Khối lượng kiến thức được học ở trường ngày càng nhiều khiến trẻ em ngày nay phải ngồi nhiều ngay từ khi còn rất nhỏ. Do đó, sau mỗi 30-45 phút ngồi học, bố mẹ nên chủ động nhắc trẻ đứng dậy giãn cơ, chạy nhảy 3-5 phút.

Hành động đơn giản này cũng giúp trẻ vận động được nhiều hơn trong ngày và tạo thói quen vận động liên tục trong ngày. Điều này không chỉ có ích khi trẻ còn nhỏ mà còn là thói quen theo trẻ đến khi trưởng thành – điều tối quan trọng nếu muốn duy trì một cơ thể khỏe mạnh.

Ngoài hành trang về tri thức, bố mẹ cũng nên chuẩn bị cho con một cơ thể khỏe mạnh, cân đối được xây dựng và duy trì bởi lối sống lành mạnh, thói quen ăn uống cân bằng và thường xuyên vận động. 

Nếu trẻ đã không may gặp tình trạng thừa cân, béo phì, bố mẹ đừng ngại bắt đầu ngay từ bây giờ nhé, HT Private Fitness luôn sẵn sàng đồng hành cùng các gia đình trên hành trình phát triển của trẻ.